vrijdag 23 april 2010

Kiwi

De kiwi komt van oorsprong uit China. De oorspronkelijke naam was Chinese kruisbes. In Nieuw-Zeeland is de naam veranderd in kiwi, voornamelijk om commerciële redenen. De naam kiwi is afgeleid van de kiwivogel, een loopvogel die in Nieuw-Zeeland voorkomt. Het ronde lichaam van deze loopvogel is bedekt met bruine veren. De kiwivrucht heeft hier iets van weg. De vrucht wordt in grote hoeveelheden aangevoerd en is het hele jaar verkrijgbaar.

De vrucht groeit aan een struikachtige klimplant die goed kan groeien in subtropische gebieden. De kiwi is een langgerekte, ronde vrucht met een lengte van ongeveer zeven centimeter. De schil is bruin en licht behaard. Het vruchtvlees is grasgroen van kleur, ligt om een witte kern heen en bevat kleine zwarte eetbare pitjes. Kiwi's zijn er in groen en geel. Deze laatste hebben een frisse citrussmaak. Het vruchtvlees is steviger dan dat van de groene kiwi.

Teelt
De kiwi gedijt in een gematigd klimaat zoals onder andere Nieuw-Zeeland dat heeft. Bij de tweehuizige rassen kan één mannelijke plant maximaal acht vrouwelijke planten goed bestuiven. De bestuiving vindt voornamelijk plaats via insecten.

De meeste rassen zijn in het Nederlandse klimaat niet volledig winterhard. Met name voor jonge planten is bescherming tegen strenge wintervorst nodig. Daarna is de winterhardheid meestal toereikend, al kan in strenge winters wel schade optreden.

De kiwi is een slingerende klimplant en groeit uitermate krachtig. De planten worden op zeer ruime afstand (> 6 meter) uit elkaar geplant en dienen te worden geleid tegen een muur, hekwerk of pergola. In de commerciële teelt worden hiervoor diverse constructies gebruikt die speciaal voor dit doel worden gemaakt. Snoeien is jaarlijks noodzakelijk om te voorkomen dat de planten te hard groeien en weinig vruchten vormen. Het duurt 3 tot 5 jaar na het aanplanten voordat er vruchten worden gevormd. Daarna kan er met de juiste verzorging elk jaar rijkelijk geoogst worden.

De vruchten hangen lang aan de plant voordat ze rijp zijn. Meestal worden ze onrijp geplukt voor een betere bewaarbaarheid en transporteerbaarheid. In Nederland is het niet mogelijk om de vruchten aan de plant te laten rijpen. Om toch rijpe vruchten te krijgen, worden de kiwi's zo laat mogelijk geplukt. Men probeert de kiwi's te plukken vlak voordat de nachtvorst in oktober of november invalt. Vervolgens worden de kiwi's samen met bijvoorbeeld rijpe appelen of bananen op een schaal gelegd en in een (plastic) zak verpakt. Deze zak wordt op een donkere plek met kamertemperatuur geplaatst. Hierbij duurt het ongeveer een week om de kiwi's af te rijpen. Dit rijpen gebeurt door de vorming van ethyleengas door de appels en de bananen.
 
Consumptie
De smaak van kiwi's is fris en zoetzuur. Kiwi’s zijn heerlijk om zo te eten. De schil van een kiwi is eetbaar, maar het harige oppervlak is niet echt lekker. Schep het vruchtvlees er daarom met een theelepeltje uit of schil de kiwi. De kiwi ziet er heel decoratief uit met het grasgroene vruchtvlees en de witte kern met zwarte pitjes. Voor het fraaiste effect snijdt u de kiwi horizontaal in plakjes. Bijvoorbeeld voor fruitsalades, vruchtentaarten en schuimgebak. Ook kunt u ze pureren voor gebruik in sorbets of coulis.
 
Bewaren/bewerken
Koop kiwi's als ze nog stevig zijn en laat ze rijpen in de fruitmand bij kamertemperatuur. Kies intacte exemplaren zonder vlekken. Een kiwi is rijp als ze bij lichte druk rond de steelaanzet meegeeft. Rijpe kiwi's zijn nog enkele dagen houdbaar in de koelkast; onrijpe 1 tot 2 weken. Voor consumptie de vruchten halveren en uitlepelen of schillen en in plakjes snijden.

Voedingsstoffen
Voedingswaarden per 100gram:
Energie: 255 Kjl, 61 Kcal
Eiwit: 1,0 g
Calcium: 27 mg
IJzer: 0,3 mg
Koolhydraten: 14,9 g
Vet: 0,4 g
Vezels: 3,8 g
Vitamine C: 10 g

Geen opmerkingen:

Een reactie posten